Her turizmcinin her yıl dile getirdiği, zaman geçtikçe derinleşen fakat bir türlü çözüm üretilemeyen, Turizm Bakanlığının, Turizm Duayenlerinin , Üniversitelerin dahi akışına bıraktığı kökleri uzayacak ve Türk Turizminin eteğine dolanacak büyük bir sorun…
Bu yıl, bilinen köklü Turizm Fakültelerinin kontenjanlarının dolmadığı hatta birinde hiç kayıt olmadığı ve artık Turizm Fakültelerinin tercih edilmediği bir döneme giriyoruz. Bu durum Turizm Fakültelerinden mezun olanların aldıkları diplomaya yeterince değer verilmemesinin bir sonucudur.
Beş yıldızlı otellerde sayıları yasalarla belirlenmiş olan; gıda mühendisi çalıştırmak zorundasınız, Elektrik mühendisi çalıştırmak zorundasınız, iş güvenliği uzmanı çalıştırmak zorundasınız , yine otelde doktor çalıştırmak zorundasınız ama ne hikmetse turizmin yapı taşlarından olmazsa olmazı 5 yıldızlı otelde Turizm Fakültesi mezunu çalıştırmak zorunda değilsiniz.
Üniversite mezunlarının %85 ‘i turizm sektöründe çalışmıyormuş. Çok doğru tespit.
O zaman ne yapacaksınız? Bir kanun ile kota uygulaması getireceksiniz. Turizm Meslek Yasası çıkaracaksınız…
Bir 5 yıldızlı işletme nasıl yasa ile belirlenmiş sayılarda gıda mühendisi, elektrik mühendisi, doktor çalıştırmak zorundaysa, turizm fakültesi ve meslek lisesi mezunu da çalıştırmak zorunda diyeceksiniz…
İlk etapta Fakülte mezunlarına %3, Turizm meslek lisesi mezunlarına ise %10 dolayında kota uygulaması yapacaksınız. Yani 5 yıldızlı otel işletmelerine, 500 kişi çalışan bir otelde en az 15 kişi Turizm Fakültesi mezunu, en az 50 kişi Turizm Meslek Lisesi mezunu çalıştırma zorunluluğu getireceksiniz. Eğer çalıştırmazsan her bir eksik için sana 5 asgari ücret değerinde ceza vereceğim eğer daha da çalıştırmazsan otelini kapatacağım diyeceksiniz. Bu devlet politikası olduğundan dolayı fakülte ve meslek lisesi mezunu çalıştıran otellere Devlet SGK primlerinden %25 indirim yapacak ve bu indirim fakülte, yüksekokul veya meslek lisesi mezunlarına çalışanlarına ek ödeme olarak verilecek.
Bu yasa çıkarsa İK müdürleri ne yapacaklar artık??? Turizm fakültelerinin ve meslek liselerinin kapılarını aşındıracaklar, her bir fakültenin ve lisenin en az 20 tane kardeş şirketi olacak. Her otel, fakülte ve meslek lisesi mezunu alabilmek için birbirleri ile yarışacaklar ve ücretlerini arttıracaklar. Üniversitelerin ve turizm meslek liselerinin kariyer günleri adı altında rica minnet çağırdıkları 3-5 otel, koridorlarına sığmayacak ve hangi otel stant kursun diye okullar otel seçmek durumunda kalacak.
En nihayetinde turizm mezunlarının işleri hazır olduğundan dolayı öğrenciler kendilerini güvende hissedecek, turizm fakültelerine ve turizm meslek liselerine talep artacak, kontenjanlar boş kalmayacak , oteller eğitimli personel ile çalışarak kaliteyi arttıracak ve tam da istenildiği gibi kaliteli hizmet ile nitelikli turisti daha fazla görme imkanımız olacak.
Tabii ki işletme sahibi okullarından yeni mezun olmuş ve daha mesleki tecrübesi olmayan belki henüz otel bile görmemiş, görse de staj esnasında bir miktar otelin tozunu yutmuş insanlara yüksek ücret vermek istemez.
İlkokul kitaplarında; üniversitelerin bilim yuvası olduğu, Üniversitelerde yeni fikirler üretildiği, bilgi kaynağı olduğu yazar. Bunu hepimiz böyle öğrendik. Hep üniversiteler proje yaratır sektör uygulamaya başlar diye biliriz… İçler acısı! Bırakın sektörün üniversiteleri takip etmesini üniversiteler sektörü bile takip etmiyorlar…
Üniversite müfredatları hala 30 yıl öncesine ait; otellerin, her yıl gelişme gösteren misafir trendlerine uygun teknolojinin bütün boyutları ile iç içe girdiğini, nasıl bir altyapıya sahip olduğunu bilmiyorlar, çocukları staj adı altında sahaya sürüyorlar, zaten az personelin çalıştığı otellerde eziliyorlar ve sonra da bu çocuklar turizmde çalışmıyorlar. Bu kısır döngü, nitelikli personelin sektörün dışına çıkmasına neden oluyor.
Pandemiden önce de var olan denetim sistemi, Özellikle pandemi döneminde uygulanan Güvenli Turizm Sertifikası politikası, Türk Turizmine yeni bir boyut getirdi. Denetim firmaları ön plana çıkıp Turizm Bakanlığı adına Turizm işletmelerini denetim altına aldılar. Çok da iyi oldu.. Ancak Denetim şirketlerinin elindeki personel o kadar az ki, Şirketler, 4 yıllık üniversite mezunlarını hangi bölüm olursa olsun ekstra olarak çalıştırmaya başladılar. Bir baktınız ki yanınızdaki otelin Gıda Mühendisi sizi denetlemeye gelmiş!!! veya Kimyacı, atanamayan öğretmen adayı, veteriner. Çünkü denetimci bulmakta zorlandılar. Ancak gelen denetimciler Turizm işletmelerinde hiç çalışmamış olsalar da 15 oteli denetledikten sonra gerçekten bilgi sahibi olmuş , sanki yıllardır otellerde çalışıyorlarmış gibi teoride tecrübe kazanmış denetimciler olarak ortaya çıktılar. Çünkü denetim yapan insanlar en vasatından en lüksüne kadar olan otellerin mutfaklarına , kazan dairelerine , havuzlarına , odalarına , animasyonuna her yerine girmiş çıkmış…. inanılmaz bir knowhow…
Denetim en iyi öğrenme şeklidir. En iyi eğitimin denetim olduğu bilincine varabilirsek; Denetim Şirketlerinin ikna edilerek, Turizm işletmeleri ile ilgili denetim personellerini Turizm Fakültelerinin 3 ve 4. sınıflarından seçmeleri konusunda teşvik edilmesi veya yasalarla zorlanması gerekmektedir. Tüm bunlar olmuyorsa Turizm fakültelerine denetim imkanı verilmeli ve fakülteler kendi denetim birimlerini öğrenci ve asistanlardan kurmalıdır. Kurulan denetim ekipleri otellere denetim için gönderilmelidir. Mezun olduktan sonra öğrencilerin sisteme adapte olmaları çok daha rahat olacak, özgeçmiş- lerinde inanılmaz bilgi yığını ile Genel Müdürlerin karşılarına geçeceklerdir. Aynı zamanda bu öğrenciler mezun olduklarında, bir kısmı, Denetim Şirketlerinin kadrolarına geçecek ve yeni bir iş kolu Turizm fakültesi mezunları için yaratılmış olacaktır. Bu çocuklar yaptıkları denetim sayesinde, her otel sahibinin, personelde bilgi sahibi olmasını istediği ve bu bilgiyi verebilmek için binlerce lira ödediği ; ISO 9001 (kalite yön.) ISO 14001 (Çevre) ISO 22000 (Gıda Güv.HACCP ) ISO 10002 (Misafir Mem.) ISO 27001 (Bilgi Güv.) ve OHSAS 18001 (İş sağlığı ve İşçi Güv) , KVKK kanununu hem de en ince ayrıntısına kadar öğrenecekler ve mezun olduklarında aranılan nitelikli personel olacaklardır.
Bu sayede Turizm İşletme sahipleri, Turizm Meslek Yasasından dolayı yüksek ücretle çalıştırmak zorunda kaldıkları personelden memnun olacaklar, okulları daha fazla destekleyecekler , mezunlar daha fazla sistemin içinde kalacaklar, başka sektöre kaymayacaklar, fakültelerin ve meslek liselerinin boş kontenjanları kalmayacak ve nitelikli iş gücü her daim var olmaya devam edecektir.