Suriye’nin kuzeyinde Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından iki arasında tansiyon iyice yükseldi. Rusya’da bir yandan sert açıklamalar yaparken, bir yandan da siyasi, askeri ve ekonomik alanlarda Türkiye’ye karşı harekete geçti.
Moskova’nın ‘uçak krizi’yle ilgili misillime hamleleri şöyle:
1- Lazkiye’ye S-400 füzeleri
Rus Genelkurmayı, Akdeniz’de Türk karasularının hemen dibine dev hava savunma gemisi Moskova’yı konuşlandırma kararı aldı.
Bunun yanı sıra Suriye’nin Lazkiye vilayetindeki üssüne S-400 füzeleri yerleştirilecek. Lazkiye’deki S-400’lerin menzili Antalya, Nevşehir ve Mardin’e kadar geniş bir bölgeye uzanıyor.
2- Operasyonlara devam
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov ise Rusya’nın Türkiye sınırındaki hava saldırılarına devam edeceğini söyledi.
Terörist ve militanların Türkiye sınırından bir türlü uzaklaşmadıklarını, aksine sınır hattı üzerinde konuşlanmakta ısrarcı olduklarını savunan Peskov, “Şüphesiz Türkiye sınır hattı üzerindeki operasyonlarımız devam edecektir” diye konuştu.
3- ‘Türkiye’ye gitmeyin’ çağrısı
Ankara ziyaretini iptal eden Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Türkiye’deki terör tehditi Mısır’dan daha az değil” diyerek Rus vatandaşlarına Türkiye’ye gitmeme çağrısı yaptı.
Putin de Dışişleri Bakanlığı’nın ‘tehlikeli’ ilan ettiği Türkiye’ye gidilmemesi yönündeki çağrıyı destekleyerek, “Türkiye’deki vatandaşlarımız kesinlikle ciddi bir tehlike içinde” diye konuştu.
4- Türkiye tur satışları iptal
‘Uçak krizi‘nin hemen ardından Rusya’nın en büyük tur operatörlerinden Natalie Tur, Türkiye’ye tur satışlarını durdurduğunu açıkladı.
Bugün de Rus turizm şirketi Brisco, Türkiye turlarının satışını durdurdu.
5- BM’ye ‘teröristler nasıl finanse ediliyor, araştırın’ çağrısı
Putin’in İslamcı militanların Türkiye tarafından finanse edildiğini ima etmesinin ve IŞİD’in petrolünün Türkiye’ye gittiğini söylemesinin ardından Rusya, BM Güvenlik Konseyi’nden teröristlerin nasıl finanse edildiği hakkındaki bilgileri incelemesini isteyecek.
6- ‘Ermeni Soykırımı’nın inkarını suç sayan tasarı parlamentoda
Rus milletvekilleri ‘Ermeni Soykırımı‘nın inkarını suç sayan yasa tasarısını parlamentoya sundu. Adil Rusya partisi lideri Sergey Mironov, Twitter’dan yaptığı açıklamada “Az önce, Türkiye tarafından 1915’te gerçekleştirilen Ermeni soykırımını inkar edenlerin sorumlu tutulmasıyla ilgili bir yasa tasarısı sunduk” dedi.
7- Beyaz et ithalatı yasaklanıyor
Rusya’nın Türkiye’den beyaz et alımı 1 Aralık’tan itibaren durduruluyor. Piyasa düzenleyicisi kamu kuruluşu Rosselkhoznadzor, kararın ‘kesinlikle siyasi olmadığını‘, ürünlerin gıda güvenliği standartlarına uygun olmadığı için alınmayacağını savundu.
8- Türk mallarının Rus gümrüklerine girişi durdu
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yönetim Kurulu Üyesi ve Makine İhracatçıları Birliği Başkanı Adnan Dalgakıran, tüm Türk mallarının Rus gümrüklerine girişinin durduğunu, malların gümrüğe kabul edilmediğini söyledi.
Dalgakıran “Tüm Türk mallarının şu anda gümrüklere girişi durdu. Buna makineler de dahil. Şu anda hiçbir Türk malı gümrüğe kabul edilmiyor. ‘Sayım var’ gibi çeşitli gerekçeler sunuyorlar” dedi.
9- Rus takımlar kamp programlarını iptal ediyor
Sputnik’in haberine göre Rus futbol kulüpleri, Türkiye’de düzenlemeyi planladıkları kış kampı programlarını iptal etmeye hazırlanıyor. Amkar kulübü, Türkiye kampı planlarını büyük ihtimalle iptal edip, Abhazya ya da Kırım seçeneklerini değerlendireceğini açıkladı.
Çeçen futbol kulübü Terek’ten yapılan açıklamada da “Kış kampımızı Türkiye’de yapmayı planlıyorduk ve hatta anlaşmamız bile var. Ama Rusya Futbol Birliği’nin ‘Türkiye’de kamp düzenlemeyin’ çağrısına uymaya hazırız” denildi.
Krasnodar, Ural, Ufa ve Kuban takımından da benzer açıklama geldi. Söz konusu futbol kulüpleri Rusya Futbol Birliği’nin çağrısına uyarak Türkiye’de kamp yapmayacaklarını açıkladı.
10- Türk şirketlerinin projeleri iptal olabilir
Rusya Federasyonu Başbakanı Dmitriy Medvedev, bu durumun Türk şirketlerinin Rusya’da aldığı projelerin iptal edilmesine yol açabileceğini söyledi.
Medvedev, “Rusya ile Türkiye arasındaki iyi komşuluk ilişkileri ekonomi ve siyasi açılar dahil olmak üzere zarar gördü. Bu hasarı telafi etmek zor olacak. Bu eylemin bir dizi ortak projenin iptal edilmesi ve Türk şirketlerinin Rus pazarındaki pozisyonlarını kaybetmesi gibi doğrudan sonuçları olabilir” diye konuştu.
Doğalgaz ne olacak?
Türkiye ile Rusya arasındaki gerilimin ardından akıllara gelen ilk soru “Rusya doğalgazı kesecek mi?” oldu. Bu sorunun cevabı ‘şimdilik‘ ‘Hayır‘. Rusya Enerji Bakan Yardımcısı Anatoliy Yanovskiy, ‘uçak krizi‘nin ardından yaptığı açıklamada, “Türkiye’ye doğalgaz sevkiyatınında sıkıntı yok” dedi.
Türkiye, en büyük tedarikçisi konumundaki Rusya’dan yıllık doğalgaz ihtiyacının yarıdan fazlasını karşılıyor. Türkiye, Ukrayna üzerinden gelen ve Trakya’dan giriş yapan Batı Hattı ile Karadeniz’in altından gelip Samsun’dan karaya çıkan Mavi Akım üzerinden Rusya’dan doğalgaz alıyor.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) 2014 Doğalgaz Sektörü Raporu’na göre 2014 yılında doğalgaz ithalatı yüzde 54.76’lık payla en fazla Rusya’dan yapılırken, miktar olarak ise yaklaşık 50 milyar metreküplük doğalgaz ihtiyacının 26 milyar metreküpü Rusya’dan karşılandı.