Novum Hotels Satış ve Pazarlama Müdürü Bülent Ercan, turizmde bu yıl yaşananları ve 2023 fiyatlandırmasında dikkat edilmesi gerekenleri anlattı. 2023 satış fiyatlarını belirlerken dikkate alınması gereken klasik unsurların dışında pandemi ve Ukrayna savaşına bağlı olarak emtia fiyatlarındaki artışın bir numaralı belirleyici olduğunu dile getiren Ercan şu ifadeleri kullandı:
“Emtia fiyatlarındaki artışla oluşan enflasyon kavramı, ülkemiz orta yaş ve üstünün geçmişten iyi bildiği bir sorun iken hedef pazarlarımız için nispeten yeni bir kavram.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurosat) , Avro Bölgesi Avrupa temmuz yıllık enflasyonunu % 8,9 olarak açıkladı. Bu oran Almanya için % 8,5, İngiltere için %10,1, Hollanda için % 11,6 iken, önemli pazarlarımızdan Rusya için %15,9 seviyelerine ulaşmış durumda. Son dönemlerde atakta olan Polonya’da da % 17,3 gibi seviyelere ulaşmış olan yıllık enflasyon artış oranları, savaştan en çok etkilenen Baltık bölgesinde ise %25’e yaklaşmış durumda.
Enflasyonun fiyat belirlemede etkisi hem otelcilerin ve ulaşım sektörünün maliyet artışları hem de kaynak pazardaki tüketicilerin gelir kaybı olarak bizleri etkileyebilmektedir.
Avrupa havalimanlarında bu yaz gördüğümüz iş bırakmalarda da olduğu gibi çalışan sabit gelirli kesim enflasyon artışı kadar maaş zammı alamamaktadır. Örneğin; İngiltere’de kamu sektörü çalışanları %10 enflasyona rağmen %1,5 zam almışlardır. Özel sektörde de teklifler hep enflasyonun altındadır. Bu nedenle de birçok sektör grev kararı almaktadır. Enflasyon ile mücadelede gelişmiş ülkeler gelecekteki beklenti kadar ücret artışı planlamaktadır.
Maliyetler tarafına baktığımızda ise, otelcilerin maliyetleri 2019 yılına göre döviz bazında % 5-15 kadar artmıştır. 2019 ağustos ayında Euro kurunun 6,5 TL olduğu ve şimdi yaklaşık 3 katı değerlendiği göze alındığında, ülkedeki enflasyon ile paralel bir artış söz konusudur. Konaklama sektörü maliyetlerinde büyük paya sahip çalışan ücretleri Ocak 2022 itibarı ile % 50 ve % 30 ile birleşik olarak %95 artış görmüştür. Enerji, alkollü içecek ve gıda fiyatlarında da benzer oranlarda artışlar olmuşken, yeni kur politikası sonucu Euro kuru ocak ayından beri sadece % 21 artış göstermiştir.
Aynı politikanın devam edeceği öngörülürse, ücret ve emtia fiyatlarının önümüzdeki süreçte döviz kurlarından daha hızlı artacağı ön görülebilir. Bazı otellerin tüm pazarlar için tek bir fiyat belirlediğini biliyoruz. Gelecekte bunun yaygınlaşacağını ön görüyorum. Tabii bu öngörü pazar seçmeyen ve tüm pazarlara eşit mesafede durabilen otelciler için geçerli.
Avrupa pazarı kontratlarında üst limit…
Yine gelecek için başka bir öngörüm ise Avrupa pazarı kontratlarında üst limitin kalkması. Halihazırda Rus Pazarı ile erken rezervasyon indirimi olmadan net fiyatlarla anlaşmalar yapabiliyoruz. Akabinde de sezon içinde, belirlediğimiz fiyatta bir üst sınır yok. Aynı durum iç pazar için de geçerli. Ancak Avrupa’da söz konusu değil. Halbuki artık eskisi gibi sabit fiyatlar yok. Kataloglarda ilave olarak verilen fiyat kitapçıklıları belki birkaç ay içinde tamamen işlevsiz kalmakta. Otel ve uçak fiyatlarındaki dinamik fiyatlandırma üst limitlerin de olmadığı bir dönüşüme gidecektir diye düşünüyorum.
Bir başka değinmek istediğim husus ise kontrat fiyatlarını her sene makul ölçüde yukarı çekebilmenin önemi. Pandemi döneminde iki yıl üst üste kopyala-yapıştır şeklinde aynı fiyatlarla kontrat yapan otelci meslektaşlarımız, ister istemez yüksek oranlı artışlar yapmak zorunda kaldılar. Bir yıldan ertesi yıla büyük fiyat sıçramaları, tesise bağlı sürekli misafirleri tesisten uzaklaştırabilir. Umarız gelecekte büyük krizlerle yine karşılaşmayız, ama karşılaşırsak da en azından hedef ülkenin ortalama enflasyonu kadar artış yapmanın elzem olduğu ortaya çıkmış durumda.
En büyük etken ülke imajı
2023 kontrat artışlarında %10 civarındaki rakamlar operatörler tarafından da makul kabul edilmekte. Hizmet ve tesis kalitesi anlamında Akdeniz çanağındaki rakip Avrupa ülkelerinin halen çok gerisinde olduğumuzu unutmayalım. Daha iyi hizmete ve tesislere rağmen daha düşük oda fiyatlarına sahip olmamızda en önemli etken kuşkusuz ülke imajı. Ülke imajını belirleyen hususlarda gelecekte önemli gelişmeler olabilir. Bu durumda turizmde büyük sıçramalar da söz konusu olabilir.
Teknik anlamda ülke imajını parlatan önemi hususlardan biri de reklamdır. Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı ‘nın (TGA), ciro üzerinden %0,75 pay alarak oluşturduğu büyük tanıtım bütçesinin efektif de kullanılmasının, bu yıl savaşa rağmen parlak bir sezon geçirmemizde etkisi olduğunu düşünmekteyim. Esasen bu tanıtımların etkisini ilk olarak 2019 eylül ayında yaşadığımızı da düşünüyorum. Hatırlanacak olursa Thomas Cook’un batmasına rağmen ,2019 eylül ayında talep patlaması yaşanmıştı.
Önümüzdeki yıl Rus Pazarında belirsizlikler var. Konuştuğumuz operatör yetkilileri bu seneden daha yüksek uçak koltuğu planlaması olmayacağını en fazla 3,5 milyonluk bir kapasite olacağını belirtmekte.
Önümüzdeki sene, öngörülmeyen yeni bir kriz oluşmazsa, pandeminin son halinin, ülkemizdeki seçimlerin, Rus-Ukrayna savaşı ve yaptırımlarının ve makro ekonomik değişimlerin belirleyici olacağını söyleyebiliriz.”
