Kültür ve Turizm Bakanlığı, geçen yıl yurtdışından iadesi için yakın markaja aldığı tarihi eserlerin listesini açıkladı. İskoçya’daki Altın Çelenk, İngiltere’de Victoria&Albert Müzesi’nde yer alan Eros Başı, Bergama Müzesi’nden çalınan Almanya’daki İhtiyar Balıkçı heykeli listedeki eserlerden bazıları. Bakanlık, son yıllarda yurtdışında müze ve koleksiyonlarda bulunan Türkiye kökenli kültür varlıklarının tespitine yönelik çalışmalarına hız verdi.
Bu doğrultuda yurtdışındaki müzeler ile sanat ticaretiyle uğraşan kurum ve kuruluşların web sayfaları ile katalogları inceleniyor, akademik yayınlar taranıyor, konuyla ilgili vatandaş ihbarları değerlendiriliyor. Yasadışı yollardan yurtdışına çıkarıldığı tespit edilen eserlerin iadesine yönelik diplomatik ve hukuki süreçler başlatılıyor. Geçtiğimiz yıllarda, Kanatlı Denizatı Broşu’ndan, İngiltere’deki mezar taşlarının da aralarında bulunduğu 30 adet eserin iadesini sağlayan Bakanlık, hazırladığı 2013 Faaliyet Raporu’nda da öncelikli olarak izini sürdüğü yurtdışındaki tarihi eserlerimize yer verdi.
LOUVRE’DAN BOWLING ÜNİVERSİTESİ’NE
Diplomatik kanallar ve ikili görüşmeler yoluyla iade süreci devam eden eserler şöyle:
ALMANYA: Bergama Müzesi’ndeki Hacı İbrahim Veli sandukası, İhtiyar Balıkçı heykeli, Konya Beyhekim Camisi mihrabı, Piyale Paşa Camisi’nin çini alınlığı ile Beyhekim Camisi’ne ait pencere kanatları; Düsseldorf Havaalanı’nda ele geçen gümüş freskli kemer.
ABD: Bowling Green Üniversitesi Wolfe Sanat Merkezi’ndeki Zeugma mozaikleri, Dumbarton Oaks Müzesi’ndeki kumluca eserleri, J. Paul Getty Müzesi’ndeki Kremna, Bubon Ören Yeri ve Alahıdır Tümülüsü’ne ait eserler.
İNGİLTERE: Victoria&Albert Müzesi’ndeki Eros Başı.
FRANSA: Louvre Müzesi, Dekoratif Sanatlar Müzesi ile Sevres Müzesi’ndeki II. Selim, III. Murat Türbesi ve I. Mahmud Kütüphanesi’ne ait orijinal
İznik çinileri.
DANİMARKA: David’s Koleksiyonu’ndaki Diyarbakır Müzesi’ne ait Tunç Sfenks, Cizre Ulu Cami’ye ait kapı tokmağı, Nuruosmaniye Camisi Kütüphanesi’ne ait Kuran yaprakları, Akşehir Seyyid Mahmud Hayrani Türbesi’ne ait sanduka, Hacı Bayram Veli Türbesi’ne ait şamdan ile Beyşehir Eşrefoğlu Camisi’ne ait halı ve cami kandili.
Geçen yıl 59 eser çalındı
Bakanlık, raporda yurtiçinde gerçekleştirilen kaçakçılıkla mücadele faaliyetlerine de yer verdi. Bu kapsamda 2013 yılında Ankara, Balıkesir, Bursa, Denizli, Eskişehir ve İzmir illerinde gerçekleşen 11 ayrı olayda çalınan 59 eserin bulunması için girişimde bulunuldu. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bildirilen 680 kaçak kazı ve 553 kültür varlığı kaçakçılığı olayına dair ilgili Valilikler, Jandarma ve Emniyet birimleri ile koordinasyon sağlanarak gerekli tedbirlerin alınması sağlandı.
MP