ANEX Tour Yönetim Kurulu Başkanı Neşet Koçkar ile ANEX Tour’un pandemi dönemini, geleceğini ve Türk Turizmini değerlendirdik.
Sektörü domine eden en önemli isimsiniz. Rus pazarıyla başlayan turizm yolculuğunuz, Avrupa pazarı ile devam etti. Dünyada ses getiren Thomas Cook hisselerinin alımı, havayolu, otel ve kurvaziyer yatırımları ile hem Türkiye ‘de, hem de dünyada tüm dikkatleri topladınız. Birbirinden farklı konulardaki işleyişte nasıl bir yönetim tarzını benimsiyorsunuz? Yatırım kararlarınızı alırken en çok nelere dikkat ediyorsunuz?
Biz bir “turizm” şirketiyiz. Yaptığımız, yapmak istediğimiz her iş, misafirlerimizin o en kıymetli zamanları diye tanımladığımız tatil anlarını iyi geçirmelerini sağlamak üzerine. O nedenle, yeni yatırımlarımız dahil her işimiz, belirttiğim aynı temel ilkeye dayanıyor – yani farklı işler değiller. Hepsi birbirini tamamlayan, birbirini destekleyen işler. 25 yıllık geçmişinde ANEX Tour, tüm çalışanlarının bu işte uzmanlaşması sonucu kendine özgü bir kültür ve iş yapış şekli geliştirdi. Yeni yatırım kararları ve bunların yönetimi, bu birikimin getirdiği büyümenin doğal bir sonucu diyebiliriz.
Pandemi öncesi birçok önemli yatırımla dünyanın dikkatini çekmiştiniz. O yatırımlarda son durum nedir?
O güne kadar birçok önemli yatırımımız olmuştu aslında ama, bir Türk şirketinin, dünyanın en tanınmış şirketlerinden birini satın alma yoluna girmesi ilk kez gerçekleşen bir olaydı. Eskiden yabancı şirketler gelip büyük Türk şirketlerini satın alırken, biz bu durumu değiştiren ilk turizm şirketi olduk ve dediğiniz gibi tüm dünyada çok büyük ilgi uyandırdı. Satın alma işlemleri 2019 Aralık – 2020 Mart ayları arasında tamamlandı ve sonrasında da malumunuz pandemi patladı; turizm durdu. Biz bu dönemi yeni markalarımız Intourist, Neckermann, Öger, Bucher için yeniden yapılandırma dönemi olarak değerlendirdik. Bu köklü markaları ANEX Tour’un verimlilik odaklı iş anlayışı ile güçlendirdik ve şu anda Neckermann hariç hepsi normal faaliyetlerini her gün artan bir tempo ile sürdürmekte. Neckermann ise çok önemli bir marka; piyasada Neckermann için büyük beklentiler, dolayısıyla büyük fırsatlar var. Biz de planımızı buna göre hazırladık, önümüzdeki günlerde Neckermann da misafirleri gözündeki zirve yerine doğru harekete geçecek.
Tam şahlanma dönemindeydiniz. Pandemi yaşandı, dünyada hayat durdu. O anda neler hissettiniz, endişe, korku, bilinmezlik…
Gerek faaliyet konumuz, gerek içinde bulunduğumuz coğrafya gereği biz turizmciler krizlere alışkınız. Tabii pandemi tüm insanların yaşam şeklini birkaç hafta içinde köklü olarak değiştirdiği için, bir birey olarak gelecekten, çocuklarımızın geleceğinden endişe duydum. İş konusunda ise o kadar endişe duymadım, her koşula adapte olabilmek ANEX Tour’un genetiğinde var.
Her dönemde olduğu gibi kriz dönemlerinde Türk tur operatörlüğünün varlığı Türkiye’nin bir gücü. Bu gücün ülkemizde farkındalığı yeterli mi sizce?
Turizm Türkiye’nin açık ara en büyük doğal kaynağı. Politikaların bunun tam farkındalığında geliştirildiğini söylemek pek mümkün değil. Ancak şunu belirtmek isterim ki; pandemi döneminde Türkiye’nin yapıcı ve proaktif uygulamaları dünyada sayılı başarılı uygulamalardan. Bu dönemde turizmi bilen, anlayan, turizmin içinden gelen biri olan Sayın Mehmet Ersoy’un bakan olması, hızlı kararlar alıp, doğru adımlar atabilmemizi sağladı.
İş hayatında ve turizmde idolünüz kim ?
Turizmde çok saygı duyduğum, görüşlerine önem verdiğim kişiler tabii ki var. Uluslararası alanda, Richard Branson. Çok renkli, vizyoner bir kişilik ve onunla ilgili ilginç bir anım da var; bir başka zaman paylaşırım. Türkiye’de ise Fettah Tamince ve Mehmet Ersoy’u sayabilirim.
Yatırımcı olarak kendinizi tarif eder misiniz, üç önemli özelliğiniz nedir?
Yatırımcı olarak kendimi tarif edebileceğim üç özellik: Riski okuyabilen – bilgi destekli karar alma alışkanlığı olan. Riski alabilen – cesur. Riski yönetebilen – alınan kararları zamana ve koşullara uyarlayabilen.
Pandemiden çok şeyi değiştirdi. Sizce, bu değişiklikler kalıcı olacak mı?
Pandemi dönemi uzadıkça, günlük yaşantımıza kalıcı etkisi artmakta. Bazıları kalıcı olacak, örneğin hijyen, kalabalıklardan uzak durma eğilimi gibi. Doğaya verdiğimiz zarar sonucu, Covid benzeri riskler önümüzdeki dönemde de karşımıza çıkacak. Artık bunu göze alarak yaşamak, iş planlarını yapmak gerekli.
Yakın gelecekte Türk tur operatörlerinin dünya turizmi için rolü ne olacak?
Türk turizm faaliyetlerini, bizim faaliyetlerimizi tur operatörleriyle sınırlandırmak doğru olmaz. Bugün Türk şirketlerinin varlığı otelcilikte ve turizm ile ilgili diğer alanlarda da her geçen gün pekişmekte.
Türk konukseverliği diye övündüğümüz, halkımıza mal olmuş bir karakterimiz, şirketlerimiz ile turizm sektöründe vücut bulmakta. Ancak güçlü, global şirketler yaratmamız için devlet politikalarının bu yönde, bu strateji ile daha çok destekleyici olması gerekir. Her şeye rağmen, bu sektörün var olan global markalarımıza yenilerini ekleyeceğine inanıyorum.
Gelecekte sürprizleri görecek miyiz? Dominik gibi farklı yatırımlarınız ve projeleriniz var mı?
Pandemi öncesi başladığımız yatırımları pandemi döneminde düşük hızda ilerlettik. O nedenle şu an mevcut yatırımlarımızı, Dominik Cumhuriyeti dahil; ki, Karayip bölgesinin en büyük yatırımı, tamamlamaya odaklıyız. Hem tur operatörü, hem de otelcilikte olağan diyeceğimiz gelişme, genişleme yatırımlarımız ise devam etmekte. Bazıları sürpriz olarak algılanır mı? Açıklamaları yaptıkça göreceğiz.