“Güvenmek iyidir, kontrol etmek daha iyidir” cümlesi ile başlayan, iç denetim faaliyetinin, genel ve turizm özelinde bazı özelliklerinin belirtildiği bu yazıda, ilgili faaliyetin bazı önemli faydaları özet olarak açıklanmaya çalışılmıştır.
İç Denetim Departmanı, ilgili işletmede, süreçlerin gelişiminin ve kalitesinin güvencesidir. Prosedürler ve süreçler, iç denetim faaliyetleri boyunca sürekli gözden geçirme ile zaman içerisinde en mükemmel hallerine ulaşırlar.
İşletmenin Kurumsallaşması ile ilgili omurga vazifesi gördüğünden, kurumsallaşmak üzere en önemli araçlardan biridir.
Kurumsallaşma ile, işletme kurucusunun, işletme içeriğindeki süresini tamamlaması sonrasında, işletmenin ömrünün tamamlanması yerine, profesyonellere, gelecek nesillere veya aile şirketi ise diğer aile üyelerine geçişinin kurumsal yöntemi, dolaylı da olsa iç denetim mekanizması ile sağlanmış olacaktır.
Turizm sektörü özelinde, ülke ekonomisinin önemli girdilerinin sağlandığı söz konusu sektörde, şirketlerin devamlılığı ve kurumsallaşma adımları ile, uluslararası arenada söz sahibi ülke imajı sağlamlaştırılabilecektir. Dolaylı olmayıp direkt olan kurumsal faydası da şirket devamlılığı olacaktır.
İç denetim faaliyeti sayesinde işletme, riskli durumlara karşı sürekli gözden geçirilir olarak büyüteç altındadır. İşletme varlığını tehdit edebilecek hata veya risklerin önüne geçilebilir. İç denetçilerin, gerekli görülen durumlarda, işletmedeki çalışanların verimliliği, stratejilerin trendlere uygunluğu, yeni ve spesifik çalışmalar yapılan bir departmanın kurulması, işletme yatırım ve geri dönüşleri konularında, tüm departmanların işleyişlerine hakim olacaklarından hareketle, yerinde görüşler verme olasılıkları yüksek olacaktır.
İç Denetim Faaliyeti, Çalışanlar, işletmenin ilişkide olduğu taraflar, ve hatta tüm paydaşlar üzerinde, iş süreçlerinin, iç denetim yoluyla kontrol edildiği ve raporlandığı gerçeği özümsenmiş olacağından; suistimal veya hileli işlem risklerine karşı caydırıcıdır.
Hileli işlem riski, asla 100% önüne geçilebilir bir olgu değildir ancak iç denetim faaliyeti sayesinde çok büyük oranda önüne geçilebilir. Gözden geçirmeler, risk hesaplamaları ve kontrol mekanizması yani iç denetim süreçleriyle, hata, hile ve risk konularının sıfıra yaklaştırılması amaçlanır. Turizm gibi, iş hacmi çok yüksek olan, detay ve operasyon yönü fazla olup zamanla yarışılan sektör içeriğinde, iç denetim süreçleri elzemdir.
İç Denetim, işletme içi prosedürlerin uygulanıp uygulanmadığı veya ne ölçüde doğru uygulandığına dair sorgulama yaptığından, süreçlerin belirli çalışanların inisiyatifinden çıkmasında önemli rol oynamaktadır.
Görev tanımları ve iş süreçlerinin oluşturulmuş olduğu, gerekli seviyelerde gerekli yetkilendirme ve onay mekanizmasının geliştirildiği, ve iç denetim yoluyla tüm bu süreçlerin kontrol edilip raporlandığı işletmelerde, işletmenin işleyişi, kişilerin inisiyatifinde olmaktan çıkıp , sistemin işleyişine dönüşür.
Turizm işletmelerini, süreçler ve hatta insan kaynağı yönetimi açısından başarıya ulaştırabilecek önemli konulardan biri de şüphesiz ki, kişisel inisiyatifleri azaltıp, sistemin kendi işlerliğine ve sistem inisiyatifine geçiş olacaktır.
İç Kontrol mekanizması oluşturulmuş ve iç denetim faaliyetinin sürekli iyileştirme amacında olması hata, risk ve geliştirilmeye açık alanlarda, iç denetim departmanınca incelenir. Konuya ilişkin raporlarla işletmelerin piyasa değerlerinin daha yüksek olması beklenir.
Kontrolün, iç denetim süreci gibi ayrı bir mekanizma ile sağlandığı işletmeler, yatırımcıların gözünde daha güvenilir ve piyasa değeri yüksek işletmeler olacaklardır. Zira, İşletmelerin amaçlarından biri de işletmenin piyasa değerini yükseltmektir.
İç Denetim faaliyetinin, diğer faydalarına kıyasla, daha kenarda kalmış olan bir faydası da, yönetici yetiştirmek üzere çok önemli bir araç olarak kullanılabileceği gerçeğidir. İç Denetçiler, işletmenin tüm süreçlerine, işletme prosedürleri, genel kabul görmüş ilkeler ve bulunacakları iç denetimler yoluyla hakim olacağından, orta ve uzun vadede şirketi en iyi tanıyan, pek çok çalışanla ve yöneticiyle iletişimi olan kişiler olacağından, ve yönetici pozisyonu ihtiyacı doğduğunda çok iyi yetişmiş insan gücü olarak işletme içi yönetici ihtiyacını kolayca kapatabileceklerdir.
Yönetici seçimi sürecini, çalışan yeteneklerini, turizm sektöründe çok önemli bir unsur olan yönetici adayının iletişim yeteneklerini, yönetici adayı gördükleri kimseleri, belirli bir süre veya program dahilinde, iç denetim departmanı bünyesinde izleyip, değerlendirecek ve eğitebileceklerdir.
Türkiye Turizminin geliştirilmesi açısından, uluslararası sahnede, ülkemizin hak ettiği yerlere gelebilmesi adına, en önemli kriterlerden birisi yetişmiş, yönetici ihtiyacının karşılanmasıdır. Bir süreç , faaliyet veya bakış açısı olarak iç denetim olgusunun, yönetici yetiştirilmesi faydasına merkez oluşturması gerekliliği, turizm sektörünce konuya her geçen gün daha bilinçli olarak yaklaşıldıkça değeri anlaşılacak bir çözüm olacaktır.